به نقل از «ایسنا»

شعر سپید با شاملو به پایان رسید

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۹۱۴۰۲

ایسنا/خراسان رضوی یک شاعر و منتقد ادبی گفت: شعر سپید با شاملو شروع شد و با خودش به پایان رسید.

مهدی آخرتی در گفت‌وگو با ایسنا به مناسبت زادروز احمد شاملو، با اشاره به تفاوت شاملو با دیگر شاعران عصر خود اظهار کرد: تفاوت‌های بسیاری وجود دارد که او را از دیگر شاعران عصر خود متمایز می‌کند و بارزترین آن ابداع قالب شعر فارسی سپید توسط او است که هرچند پیش از او نیز افرادی سعی بر این کار کرده بودند اما هیچکس نتوانسته مانند شاملو آن را به صورت مانیفست‌دار، مفصل و کامل ابداع کند و شعرهایی که ارائه داده بودند به قدرت شعر شاملو نمی‌رسید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: همچنین شاملو نخستین کسی است که توانست ترانه‌ای را که به شکل امروزی توسط خواننده‌ها خوانده می‌شود را وارد ادبیات کند، وگرنه پیش از او بیشتر تصنیف خوانده می‌شد.

این منتقد ادبی با اشاره به دیگر فعالیت‌های ادبی شاملو تصریح کرد: او تحقیقات بسیاری در حوزه فرهنگ عامه داشت و کتابی ۱۲ جلدی به نام «کوچه» در زمینه فرهنگ عامه از شاملو به جا مانده است. همچنین او روزنامه‌نگار بسیار بزرگی بود و از کتاب «جمعه» او در مجلات برای پرداختن به مباحث و نقدهای ادبی استفاده می‌شد و جزو اولین شاعران معاصری بود که صدای خود را به عنوان شاعر ضبط می‌کرد. همچنین شاملو شعر شاعران دیگر زبان‌ها را بازسرایی می‌کرد و به نظر من بسیار ظلم بود که فردی با این شخصیت ویژه ادبی  شناخته نشود.

تعریف اخوان از دنباله‌روهای شاملو

آخرتی با بیان اینکه شعر سپید مختص شاملو بود، تصریح کرد: اخوان ثالث درباره شاملو گفته بود که او دنباله‌روهای فاسد دارد. بر همین اساس ضربه مهلکی توسط دنباله روهای او به بدنه شعر فارسی وارد شد بعد از شاملو دیگر کسی نتوانست شعر سپید بگوید، بلکه از قالب‌هایی مانند موج نو، هجم نو و...استفاده می‌شد.

وی ادامه داد: شعر سپید با شاملو شروع و با خودش به پایان رسید و ویژگی‌هایی مانند موسیقی، زبان، تصویر و ساختار شعری او دیگر در هیچ شعری تکرار نشد. اگر شباهتی نیز وجود داشت به تقلید از شاملو بود و تنها ساده‌گویی او در شعر سپید است که در ترانه‌های امروزی به چشم می‌خورد.

این شاعر و منتقد ادبی در خصوص اینکه اگر شاملو شعر سپید را ابداع نمی‌کرد، ممکن بود کسی دیگر به چنین کاری دست بزند یا نه، بیان کرد:  شرایط عصر و زمانه در ابداع قالب بسیار تاثیرگذار است. در هر زمانه‌ای فرهنگ، شکل و قالب ادبیات رشد می‌کند و انسان باهوش می‌تواند در این شرایط  شیوه جدیدی ابداع کند. ممکن بود قالب شعری سپید توسط فرد دیگری ابداع شود اما تا این حد کامل و جامع نباشد. به نظر من شاملو اولین و بهترین کسی است که در ادبیات فارسی شعر سپید می‌گوید.

غم‌ نان اگر گذارد...

آخرتی خاطرنشان کرد: اگرشاعران معاصر مانند شاملو وجود نداشتند ممکن بود چشمه شعر با وجود تکنولوژی و صنعتی که امروز مقابل آن قرار داد از بین برود. امروز ادبیات با پشتوانه قوی خود در معرض نابودی است؛ زمانی ادبیات زبان رسانه‌ای جامعه ما بود اما امروز دیگر جایگاهی ندارد و ما در جلسات  ادبیات شاهد آن هستیم که مخاطب شعر و ادبیات بسیار کمتر شده و دیگر مردم علاقه‌ای به ادبیات ندارند.

وی با مخاطب قراردادن شاعران آینده اظهار کرد: شاعران امروز و آینده برای نوآوری در شعر خود باید مانند شاملو زندگی خود را وقف ادبیات کنند و هوش و ذوق ادبی آن را  نیز داشته باشند. تمام کسانی که شاملو را می شناسند به پشتکار و همت او اعتراف دارند.

این شاعر و منتقد ادبی ادامه داد: با این حال متاسفانه امروز با توجه به مشکلات اقتصادی، شاعران دیگر نمی‌توانند مانند گذشته زندگی خود را وقف ادبیات کنند. به قول شاملو: غم نان اگر گذارد... .

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری احمد شاملو شعر سپيد ترانه شعر استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها منتقد ادبی شعر سپید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۹۱۴۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شعر فارسی فلسطین به دست عرب زبانان نمی‌رسد

امیر حسین هدایتی شاعر و پژوهشگر شعر مقاومت در گفت و گو با خبرنگار مهر در خصوص تعریف شعر مقاومت گفت: تعریف اساسی شعر مقاومت، در واقع توضیح و تبیین شرایط مقاومت در مقابل فشارداخلی و خارجی در یک ملت است. ملتی که تحت فشار یک استبداد داخلی یا تحت فشار یک استعمارخارجی باشد، پدیده مقاومت ادبی از طرف روشنفکران، ادیبان و شاعران شکل می‌گیرد. مثل شعر مشروطه که در واقع و به نحوی یک نوع شعر مقاومت در مقابل استعمار خارجی و دیکتاتوری داخلی بود. ولی بعد از انقلاب اسلامی شعر مقاومت تعریف دیگری پیدا کرد. البته جدا از شعر انقلاب اسلامی که در واقع خودش یک تعریف خاصی از شعر مقاومت دارد، با شروع جنگ تحمیلی و دفاع مقدس یک پدیده دیگری در ادبیات ما با عنوان شعر پایداری به وجود آمد.

وی افزود: اساسا در ادبیات جهان شعر مقاومت تعریف دیگری دارد. مثلا شعرفدریکو لورکا در اسپانیا بر علیه استبداد داخلی و حکومت فرانکو یک شعر مقاومت محسوب می‌شود. محمود درویش هم در فلسطین به عنوان شاعر مقاومت مطرح است . او هم در اشعارش علیه اشغال‌گری و ستمی که بر مردم فلسطین رفته، صحبت می‌کند. مقاومت برای معیارها و مصداق‌های متفاوتی مبارزه می‌کند اما معمولا در اطراف چنین پدیده‌هایی شعر مقاومت شکل می‌گیرد. شعر مقاومت در هفتاد سال گذشته در حوزه و مساله‌ فلسطین جایگاه خاصی دارد. شاعران مقاومت در فلسطین و به خصوص در میان جامعه عرب شهرت زیادی دارند. شاعرانی مثل معین بسیسو، محمود درویش و بدر شاکر السیاب از شاعران پایداری عرب در عراق و در مقابل دیکتاتوری حزب بعث که شهرت بسیاری دارند.

هدایتی در ادامه گفت: فلسطین در کشور ما به عنوان یک ارزش شناخته می شود نه فقط به عنوان شعر مقاومت. پس در بین شاعران ما، مساله فلسطین همچون قیام عاشورا که آن هم در راستای شعر پایداری محسوب می‌شود، به عنوان یکی از ارزش‌های انقلاب اسلامی مطرح است و هر بار که مساله فلسطین جان تازه‌ای می‌گیرد یا انتفاضه‌ جدیدی شکل می‌گیرد، شعر فلسطین و مقاومت نیز در کشور ما هیجان می‌گیرد بین شاعران ما، مساله فلسطین همچون قیام عاشورا که آن هم در راستای شعر پایداری محسوب می‌شود، به عنوان یکی از ارزش‌های انقلاب اسلامی مطرح است و هر بار که مساله فلسطین جان تازه‌ای می‌گیرد یا انتفاضه‌ جدیدی شکل می‌گیرد، شعر فلسطین و مقاومت نیز در کشور ما هیجان می‌گیرد. با توجه به اهمین موضوع فلسطین همایش‌های بسیاری در این حوزه شکل گرفته و شاعران بسیار زیادی در این حوزه مطرح شده اند.

این پژوهشگر شعر مقاومت با اشاره به طوفان الاقصی ادامه داد: درسالی که گذشت، با اتفاقاتی که در فلسطین بعد از طوفان الاقصی افتاد، یک موج بسیار عجیبی در شعر فلسطین شکل گرفت. یکی به انگیزه مقاومت و یکی هم به دلیل شرح مظلومیتی که در غزه وجود داشت. کشتار بی رحمانه‌ای که توسط صهیونیست‌ها شکل گرفت، وجدان‌هایی را به درد آورد که طبیعتا شاعران هم از این قاعده مستثنی نبودند و حتی شاعرانی که پیش از طوفان الاقصی دغدغه‌ شعر مقاومت را نداشتند، وارد این عرصه شدند و یک موج بسیار گسترده‌ای درباره شعر فلسطین به نمایش گذاشته شد.

هدایتی به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص ترجمه اشعار ایرانی به عربی اشاره کرد و گفت: با توجه به گستردگی رسانه در سال‌های اخیر، موج ادبی با موج رسانه‌ای همراه شده است و طبیعتا یک انقلابی در شعر مقاومت فلسطین و در شعر فارسی درباره فلسطین شکل گرفته است. تا آنجایی که اطلاع داریم در شعر عرب و ادبیات عرب هم، استقبال گسترده‌ای به سمت شعر مقاومت به وجود آمد که مقام معظم رهبری هم بر ترجمه‌ آن آثار توصیه کردند. اما مبنای بحث ایشان این بود که شعر مقاومت ما هم باید به زبان‌های دیگر ترجمه شود و این همه شعر که درباره فلسطین نوشته شده، متاسفانه به دست عرب زبانان و حتی مردم فلسطین نمی‌رسد.

وی افزود:عرب زبانان نمی توانند با زبان فارسی ارتباط بگیرند و ترجمه جدی هم از این شعرها وجود ندارد. در گذشته روزنامه‌هایی مثل الوفاق شعرهایی که در ادبیات شاخص بود، ترجمه می‌کردند و در آن روزنامه‌ها منتشر می‌شد که آن هم متاسفانه دنبال نمی‌شود و از شعر فارسی که جدی‌ترین شعر را درباره فلسطین در چهل سال گذشته یا حتی قبل از آن دارد، به دست عرب‌زبانان نمی‌رسد. ناگفته نماند که غنای شعر فارسی در جاهایی از خود ادبیات عرب بالاتر، برجسته‌تر و از درون‌مایه‌های گسترده‌تری برخوردار است. شعرهایی با درون مایه‌هایی از خشم، اندوه، مقاومت است و همچنین امید به پیروزی و مسلم دانسته شدن شکست رژیم صهیونیستی در ادبیات ما بسیار چشمگیر است و شاید بسیاری از شاعران عرب را به آزاد شدن سرزمین فلسطین و قدس شریف امیدوار کرده است.

رزمندگان عرب باور کردند که می شود در مقابل ظلم صهیون ایستاد. در حالی که قبلا تنها هدفشان این بود که با کشته شدنشان نشان دهند که به آن‌ها ظلم شده و انتفاضه فقط این بود که مثلا چند سنگ پرتاب شود و به مردم دنیا بگویند که ما هستیمهدایتی در ادامه سخنان خود گفت: اگر زبان فارسی بتواند خودش را به دست عرب‌زبانان شعر مقاومت و دوست‌داران شعر مقاومت برساند، متوجه خواهند شد که چهل سال است که این امید و تلاش در شعر مقاومت و ادبیات فارسی ایران وجود دارد. انگیزه‌های پیروزی رزمندگان ما در جبهه‌ مقاومت با شاعران مقاومت تقویت می‌شود و رزمندگان عرب باور کردند که می شود در مقابل ظلم صهیون ایستاد. در حالی که قبلا تنها هدفشان این بود که با کشته شدنشان نشان دهند که به آن‌ها ظلم شده و انتفاضه فقط این بود که مثلا چند سنگ پرتاب شود و به مردم دنیا بگویند که ما هستیم و کشور ما اشغال شده است، بدون اینکه امیدی داشته باشند و این قدرت شعر است. سروده‌های ارزشمندی سروده شد و ترانه های مقاومت زبانزد عام و خاص شد. در مقابل این پیروزی یک شکست هم وجود دارد و آن این است که مسؤولین فرهنگی در عرصه رسانه و کتاب و ترجمه برای رساندن این شعرها به دست مردم فلسطین کاری انجام نداده‌اند.

این شاعر حوزه مقاومت در پایان درباره اهمیت و رشد آثار شعر مقاومت گفت: سمینار و همایش هایی تحت عنوان شعر به زبان فارسی به اندازه کافی برگزار شده و اشعار به اندازه کافی شنیده شده‌اند. آنچه اهمیت دارد این است که سمینارها به صورت بین‌ المللی برگزار شود ‌تا به گوش حق‌طلبان برسد و از همین‌جا اهمیت پیوند شعر با رسانه نیز دیده می‌شود. طبیعتا چون کمیت اشعار بالا رفته نمی‌توانیم بگوییم کیفیت بالاتری هم دارند . اما با توجه به تعداد اشعار باید از بین آن‌ها گزیده‌ای انتخاب شوند که شاعران برجسته و اشعار برجسته شناخته شوند، ضمن اینکه کمیت زیاد اشعار خودش ارزشمند و محرک مقاومت است.

کد خبر 6093757 الناز رحمت نژاد